Od dawna uznano, że regularne ćwiczenia są korzystne zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Wpływ na choroby układu krążenia został dobrze zbadany, ale związek między aktywnością fizyczną a pogorszeniem funkcji poznawczych, szczególnie w przypadku choroby Alzheimera, jest mniej jasny. Nowe badanie opublikowane w czasopiśmie Neurology sugeruje obiecujące powiązanie: chodzenie zaledwie 3000 kroków dziennie może pomóc osobom starszym spowolnić postęp zmian w mózgu związanych z chorobą Alzheimera.
To nie jest kolejny artykuł pod hasłem „spacer po zdrowie”; Naukowcy starali się wyjść poza badania korelacyjne, w których ludzie przypominają sobie swój poziom aktywności. Tym razem, korzystając z obiektywnych danych z urządzeń do śledzenia kroków noszonych przez 296 zdrowych poznawczo osób w wieku od 50 do 90 lat, byli w stanie bezpośrednio zmierzyć liczbę kroków wykonywanych dziennie. Uczestnikom poddano także neuroobrazowanie na początku badania i okresowo przez kilka lat (od trzech do czternastu lat) w celu monitorowania poziomu białek beta-amyloidu i tau — skupiska tych białek są uważane za cechę charakterystyczną choroby Alzheimera. Co roku przeprowadzano testy poznawcze oceniające pamięć i szybkość przetwarzania.
Naukowcy wprowadzili te kompletne dane do modelu statystycznego, co pozwoliło im przeanalizować związek między liczbą kroków, zmianami w składnikach białek mózgu i pogorszeniem funkcji poznawczych. Odkryli, że u osób z ponadprzeciętnym poziomem beta-amyloidu na początku badania zaobserwowano znaczne spowolnienie akumulacji białka tau podczas chodzenia od 3000 do 5000 kroków dziennie.
Co ważne, zmniejszenie akumulacji tau zostało skorelowane z o 40% wolniejszym tempem pogorszenia funkcji poznawczych w porównaniu z osobami, które wykonały mniej niż 3000 kroków (i zostały uznane za nieaktywne) w ciągu średnio dziewięciu lat obserwacji. Chodzenie od 5000 do 7500 kroków dziennie wiązało się z jeszcze większą korzyścią – zmniejszeniem o 54% tempa pogorszenia funkcji poznawczych. Jednak przekroczenie 7500 kroków nie przyniosło dodatkowych korzyści – wskazując optymalny zakres korzyści poznawczych.
Badanie nie dostarcza ostatecznych dowodów na to, że chodzenie bezpośrednio powoduje te korzystne zmiany; inne czynniki związane ze stylem życia mogą odgrywać rolę. Naukowcy przyznają, że istnieją ograniczenia, w tym brak danych na temat diagnozy choroby Alzheimera w trakcie obserwacji oraz możliwość, że schorzenia istniejące przed badaniem mogą wpływać zarówno na poziom aktywności, jak i pogorszenie funkcji poznawczych.
Pomimo tych zastrzeżeń odkrycia dostarczają przekonujących dowodów na włączenie regularnej aktywności fizycznej, a mianowicie chodzenia, do strategii zdrowego starzenia się. Charles Marshall z Queen Mary University of London zwraca uwagę, że chociaż ustalenie precyzyjnych celów dotyczących kroków jest mniej ważne niż ciągły ruch, „pomocna może być idea robienia czegoś regularnie – nawet przy niskiej intensywności – i nieobsesyjna obsesja na punkcie dużych liczb”.
Niewątpliwie potrzebne są dalsze badania z bardziej rygorystycznymi projektami eksperymentalnymi, aby ostatecznie potwierdzić związek przyczynowy między chodzeniem a zdrowiem poznawczym. Jednak to badanie podkreśla, że proste czynności, takie jak wstawanie i poruszanie się, mogą mieć ogromny wpływ na zdrowie mózgu w starszym wieku.
