Atlantycka cyrkulacja południkowa (AMR) to potężny system prądów oceanicznych, który ma kluczowe znaczenie dla regulacji globalnego klimatu. Działa jak gigantyczny przenośnik taśmowy, przenosząc ciepłą wodę z tropików na północ, a następnie odprowadzając chłodniejszą wodę na południe. Większość modeli klimatycznych przewiduje osłabienie tego istotnego krążenia w miarę wzrostu emisji gazów cieplarnianych, ale dokładny czas i zakres spowolnienia pozostaje przedmiotem dyskusji.
Teraz naukowcy odkryli wrażliwy ślad osłabienia AMGD ukryty w samym Oceanie Atlantyckim. Ich badanie, opublikowane w czasopiśmie Communications Earth & Environment, wskazuje na tendencję ocieplania się na średniej głębokości (1000–2000 metrów) na równikowym Atlantyku, zjawisko to jest bezpośrednio powiązane ze zmianami AMH.
Śledzenie zmian od bieguna do równika
Aby zrozumieć to połączenie, wyobraźmy sobie propagujące się fale przelewowe. Zespół naukowców z Chińskiego Instytutu Nauk o Oceanie i instytucji amerykańskich wykorzystał zaawansowane modele klimatyczne do śledzenia sposobu, w jaki wahania AMGD odbijają się w oceanie. Odkryli, że osłabienie AMGD powoduje ocieplenie w regionie subpolarnym północnego Atlantyku. Ciepło to następnie generuje fale zwane „baryklinicznymi falami Kelvina”, które szybko przemieszczają się na wschód wzdłuż zachodniego krańca północnego Atlantyku, ostatecznie docierając do równika i rozprzestrzeniając się dalej.
Proces ten zamienia zwykle zimniejsze głębiny w pobliżu równika w cieplejsze strefy, co udokumentowano w ostatnich dziesięcioleciach.
Atlantyk Równikowy: skrzyżowanie klimatyczne
Kluczową rolę w tym zjawisku odgrywa równikowy Ocean Atlantycki. Jak wyjaśnia główny autor, profesor Li Yuanlong: „Nasze wyniki wskazują, że równikowy Ocean Atlantycki służy jako ważny węzeł propagacji sygnałów dynamiki AMH w oceanach świata”. Te trendy ogrzewania średniej głębokości nie mają charakteru lokalnego; pełnią rolę potężnych posłańców, przekazujących informacje o zmianach zachodzących daleko na Północnym Atlantyku.
Poza powierzchownymi wskazówkami
Analizując dane obserwacyjne z kilkudziesięciu lat, zespół potwierdził, że ten trend ocieplenia na średniej głębokości rozpoczął się po 2000 roku. Co ważne, różni się on od typowych naturalnych oscylacji oceanów, wskazując na rzeczywiste osłabienie AMGD, które prawdopodobnie rozpoczęło się pod koniec XX wieku. Odkrycie podważa wcześniejsze założenia oparte w dużej mierze na pomiarach temperatury powierzchni, która może wprowadzać w błąd ze względu na wahania atmosferyczne.
Koncentrując się na tych głębinowych anomaliach termicznych, naukowcy dysponują obecnie bardziej niezawodnym i stabilnym wskaźnikiem umożliwiającym śledzenie zmian w tym krytycznym prądzie oceanicznym.
Zrozumienie trajektorii AMH ma kluczowe znaczenie, ponieważ nawet niewielkie osłabienie ma dalekosiężne skutki, od zmieniających się wzorców meteorologicznych po wpływ na regionalne ekosystemy morskie. Nowe badania dostarczają cennych informacji na temat złożonego związku pomiędzy Oceanem Atlantyckim, zmianami klimatycznymi i delikatną równowagą naszej planety.
